NOWE ZJAWISKO ATMOSFERYCZNE

               "super derecho"

 

 

Wichura, która przetoczyła się nad amerykańskimi stanami Kansas, Missouri i Illinois w maju 2009 roku, w oczach meteorologów zasłużyła na miano całkiem nowego zjawiska, ponieważ nigdy wcześniej czegoś takiego nie obserwowano.

8 maja 2009 roku wczesnym porankiem nad stanem Kansas przetoczyło się 18 tornad z wiatrem od 115 do 145 km/h. Leje dotarły do miasta Springfield w stanie Missouri. Pas zniszczeń rozciągał się na dystansie 62 kilometrów. Nad rzeką Missisipi porywy wiatru osiągały nawet od 145 do 160 km/h. Wiatr osiągał taką prędkość nawet bez obecności tornad.

Dlatego też zjawisko zostało uznane za derecho (czyt. dereczo), które w Polsce określane jest jako szkwał. Jednak wnikliwe analizy naukowe wykazały, że mieszkańcy zrujnowanych miejscowości mieli do czynienia z czymś więcej niż tylko zwykłym derecho, bo formacja burzowa wyglądała jak cyklon tropikalny, w dodatku miała charakterystyczne dla niego oko. Jej intensywność, długotrwałość i rozmiar skłoniły badaczy do określenia jej mianem super derecho. Czym tak naprawdę jest to zjawisko?
Najczęściej nadejście derecho poprzedzone jest przejściem chmury szelfowej, a więc charakterystycznego wału chmurowego. W chwili, gdy wał znajduje się nad naszymi głowami, dochodzi do gwałtownego nasilenia się wiatru, często powyżej 100 kilometrów na godzinę, a w najbardziej skrajnych przypadkach nawet powyżej 300 kilometrów na godzinę. Z siłą szkwału może się równać jedynie tropikalny huragan lub tornado.
Derecho tym różni się od tradycyjnego szkwału, że wiatr nie występuje tylko w momencie przechodzenia chmury szelfowej, ale również dłuższy czas po jej przejściu. Utrzymuje się wówczas gwałtowny wiatr o stałej prędkości około 150 kilometrów na godzinę. Niszczycielska moc derecho jest właśnie związana z długotrwałością tego zjawiska. Nic i nikt nie jest się w stanie ostać wiatrowi, który wieje z gigantyczną siłą przez kilkanaście minut.

Do takiego ewenementu na skalę europejską doszło 10 lipca 2002 roku krótko po godzinie 20:00 w niemieckim Berlinie.

 Nad miasto od północnego zachodu nadciągnęła chmura szelfowa a wraz z nią gwałtowny wiatr osiągający 105 kilometrów na godzinę. Zanim jeszcze zjawiła się burza i deszcze wiatr poczynił olbrzymie zniszczenia na sumę 10 milionów euro, przy tym powodując śmierć 8 osób i zranienie kolejnych 50 ludzi.
Do miana derecho można zaliczyć również nawałnice, które przeszły nad południowo-zachodnią i środkową Polską w dniu 23 lipca 2009 roku. Przebieg tego zjawiska odpowiadał definicji derecho. Okazał się nie tylko niszczycielski, ale również śmiercionośny, gdyż zginęło 8 osób, a ponad 80 zostało rannych.